دانشجویان دکتری باید مقاله خود را در مجلات دانشگاه آزاد چاپ کنند

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی گفت: دانشجویان دکتری باید مقاله مستخرج از تز خود را در مجلات این دانشگاه چاپ کند تا ما نظام دوگانه تأیید ملی نیز داشته باشیم.

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از روابط عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، دکتر محمدمهدی طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در جلسه امضای تفاهم‌نامه همکاری با پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC که چهارشنبه‌شب با حضور اعضای هیئت‌رئیسه، رؤسای استان‌های دانشگاه آزاد اسلامی، رئیس و معاونان ISC در سالن همایش‌های مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC برگزار شد، گفت: هر جریان دانش دارای دو بحث جهانی و ملی است و جغرافیای علم هم در این جریان دارای اهمیت است به‌طوری‌که مفاهیم ISI، اسکوپوس، Elsevier و اشپرینگر ساینس در دو دهه اخیر مطرح شده و هدف آن حاکمیت جهان غرب بر جهان علم است، چون غربی‌ها احساس می‌کنند که جغرافیای جدید علم در شرق در حال شکل‌گیری است.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: همه کشورها بر مدیریت دانشگاه تمرکز داشتند و غربی‌ها پس از سال ۷۵ فرهنگ تمرکز بر خروجی‌های دانشگاه را مدنظر قرار دادند تا بتوانند جریان جهانی دانش را در دست داشته باشند. در مقابل این جریان، جریان ملی دانش قرار دارد که معتقد است ابتدا باید جریان ملی دانش شکل بگیرد و بعد آن را متصل به دانش جهانی کنند.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی تصریح کرد: آنچه در کشور ما انجام شد این بود که گفتند شبکه علم ایجاد نشود و هر کسی به‌صورت مستقل با خارج کار کند. نتیجه این شد که آن‌ها با دستیابی به اطلاعات پنهان، دانشگاه‌های ما را تحلیل کردند بدون آنکه دانشگاه‌های ما از دانشگاه نزدیک خود یا از وضعیت کشورهای همسایه خبر داشته باشد.

دکتر طهرانچی ادامه داد: برخلاف آنچه درباره اروپا تصور می‌شود، در کشورهای اروپایی و حوزه اسکاندیناوی، توجه آن‌ها به ژورنال‌های زبان خودشان است و این‌گونه نیست که بدون کارشناسی مقالات و اطلاعات دانشمندان را در شبکه جهانی عرضه کنند.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه اگر جریان ملی دانش قوی عمل کند، جریان جهانی دانش به سراغ آن می‌آید، گفت: شوروی سابق پس از جنگ سرد تصمیم گرفت بر اساس سیستم خود عمل و مقالات و مجلات علمی را به زبان روسی ترجمه کند. این روند تا جایی ادامه داشت که ده‌ها ژورنال معتبر روسی کمتر از ۱۵ روز از انتشار آن توسط مؤسسات آمریکایی به زبان انگلیسی ترجمه شد.

وی افزود: نکته‌ای که درباره انتشار مقالات حائز اهمیت است، فرهنگ استناددهی است و تا زمانی که استناددهی مقالات به‌عنوان بخشی از فرهنگ دانش شکل نگیرد، توفیقی در این حوزه حاصل نمی‌شود، البته فرهنگ استناددهی یک جریان کاملاً غیرعلمی و رقابتی است، چراکه غرب می‌داند هر که رهبری علم را در اختیار داشته باشد رهبری جهان را نیز خواهد داشت و اطلاعات علمی نیز قدرت می‌آورد.

دکتر طهرانچی اظهار کرد: اینکه ISC تشکیل شد و برخی آن را تخطئه می‌کنند و تاکنون نتوانسته به جایگاه خود برسد، به دلیل آن است که جریانی می‌خواهد حاکمیت‌طلبانه بر قدرت علم سیطره پیدا کند و تا این حاکمیت بر دنیای سیاست و اقتصاد باشد، اجازه نمی‌دهند. آمریکایی‌ها در سال ۲۰۱۶ اعتراف کردند که جغرافیای علم پس از دهه‌ها رهبری آمریکا بر این جغرافیا از مرزهای آمریکا و اروپا در حال خارج شدن است.

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: اینکه مرکز منطقه‌ای اطلاع‌رسانی علوم و فناوری و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC نخواهد قالب ترجمه‌ای، دنباله‌روی آن‌ها باشد، خیلی حیاتی است؛ یک خطر دیگر این است که این مرکز ترجمه دنباله‌روی غرب باشد.

وی تأکید کرد: شاخص تعیین‌کننده، میزان رسیدن به هدف است و در ذات خود ارزش نیست، آنچه غربی‌ها فکر می‌کنند با اهداف خاصی تزریق می‌کنند، علم را برای قدرت می‌بینند، برای همین اطلاعات دانشمندان را در مرحله قبل از مقاله و مرحله داوری می‌خواهند. برخی دانشگاه‌های ایرانی برای آنکه در Times باشند، ریزترین اطلاعات خود را در اختیار انگلیسی‌ها قرار می‌دهند تا بتوانند رتبه بگیرند، این در حالی است که انگلیسی‌ها از سر دلسوزی و علاقه هزینه نمی‌کنند و دلیل آن‌ها این است که هدفشان علم برای قدرت است و رتبه‌بندی دانشگاه بخشی از جمع‌آوری اطلاعات است که بخشی را به‌صورت آشکار جمع‌آوری می‌کنند و اطلاعات پنهانی را نیز از این طریق به دست می‌آورند.

دکتر طهرانچی با اشاره به فعالیت‌های ISC گفت: کار این مرکز مهم و مقدس است به شرطی که با نوآوری و عرق ملی و اعتلای دانش این سرزمین در راستای تحقق مرجعیت علمی هدف‌گذاری شود. ما هم در دانشگاه آزاد اسلامی قصد نداریم سامانه علم‌سنجی تأسیس کنیم، چراکه این مرکز تأسیس‌شده و ما نقش خود را حمایتی می‌دانیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی تأکید کرد: این مرکز باید دقت داشته باشد که به آن طوری القا نکنند که آن را بی‌خاصیت کنند. گاهی اوقات رفتار مشابه می‌دهند و این‌گونه القا می‌کنند که رتبه این مرکز هم مانند سایر رتبه‌بندی‌ها شود. مگر می‌شود رتبه در دو مقیاس متفاوت برابر باشد و اینها نکاتی است که باید ازلحاظ فنی به آن توجه شود. سواد علم‌سنجی این مجموعه بسیار بالاست، اما بهتر است سالی یک‌بار به‌صورت مبنایی زیرساخت علم‌سنجی بازنگری شود.

دکتر طهرانچی با اشاره به برنامه‌های دانشگاه آزاد اسلامی برای انتشار مقالات دانشجویان دکتری در مجلات معتبر این دانشگاه، گفت: دلیل آنکه به دانشجویان دکتری گفته می‌شود مقالات خود را باید در دو ژورنال خارجی به چاپ برسانند چیست؟ دو حالت دارد اینکه می‌خواهیم از استاندارد بودن پژوهش مطمئن شویم و مقاله در عرصه بین‌المللی هم ارائه شود.

ایجاد شبکه مجلات علمی در دانشگاه آزاد اسلامی

عضو هیئت‌امنای دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: دانشگاه آزاد اسلامی می‌خواهد پس از ۳۷ سال فعالیت خود و بیش از دو دهه که کشور در تحصیلات تکمیلی فعال بوده، یک نیمه از این کار را انجام دهد، بنابراین می‌خواهیم یک شبکه مجلات علمی ایجاد کنیم که این شبکه جزئی از شبکه ملی محسوب می‌شود. هر دانشجوی دکتری که می‌خواهد از رساله خود دفاع کند باید مقاله مستخرج از تز خود را در مجله دانشگاه آزاد اسلامی چاپ کند تا ما نظام دوگانه تأیید ملی نیز داشته باشیم.

رئیس دانشگاه آزاد اسلامی خاطرنشان کرد: این دانشگاه حدود ۴۰۰ ژورنال دارد که پژوهشگاه و شبکه آزمایشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی کلیت مقاله و معاونت‌های موضوعی محتوای آن را پیگیری و بررسی می‌کنند. مجموعه مجلات دانشگاه آزاد اسلامی مجموعه مجلاتی خواهد بود که با عملکرد خود اعتبار خلق می‌کند.

در پایان این جلسه، تفاهم‌نامه همکاری دانشگاه آزاد اسلامی و پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ISC به امضای دکتر طهرانچی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و دکتر دهقانی رئیس ISC رسید.